پروژه دبستان دخترانه در بافت تاریخی کاشان. doc

نوع فایل: word

قابل ویرایش 168 صفحه

چکیده:

بعد از انتخاب موضوع و پیدا کردن سایت متناسب با موضوع وبررسی مدارس اطراف ،با توجه به وجود مدرسه دو شیفته با مشکلات زیاد وکمبود مدرسه ابتدائی (شعاع دسترسی و درصد جمعیت زیاد گروه سنی دبستان) مجاورت زمین با راهنمایی دخترانه و همچنین کاربری آموزشی در طرح تفضیلی وکاربری زمین در گذشته ،لزوم طراحی مدرسه دخترانه شهری را بیان می کند.

در مراحل بعد برای شناخت موضوع به بررسی چندین نمونه وبازدید عینی یا کتابخانه ای بنا و فضاها ی آن ،جمع آوری مطالعات انجام شده و ضوابط موجود برای ساختما نهای آموزشی ومتناسب برای این گروه سنی با توجه به نیازهای روز و ویژگی دخترانه بودن آن انجام گردید وتحقیقات با شناخت و تحلیل ویژگیها وپتانسیل های سایت و ویژگیها و اصول معماری به کاررفته دربافت اطراف و اقلیم گرم وخشک ادامه یافت وبا جمع آوری اطلاعات سازه ای و تائسیساتی و مصالح رایج در منطقه ومتناسب با فضاها تکمیل گردید .پس از تصمیم گیری وجمع آوری نتایج وتعیین ریز فضاها ومساحت های آن که به تدوین برنامه فضایی انجامید ،مرحله طراحی آغاز گردیدوبا ارائه آلترناتیوهای مختلف ،تجزیه تحلیل آنها وانتخاب آلترناتیو برگزیده ، مراحل طراحی ابتدایی آغاز که به طراحی تفضیلی انجامید. 

مقدمه:

اهمیت دادن به طراحی فضاهای آموزشی امری مهم و جدی می نماید زیرا با توجه به نیازهای اساسی در مناطق دور افتاده و وجود مدارس دو نوبتی در شهرهای بزرگ و مدارس قدیمی و تخریبی ، مدارس کنونی با شتاب و بدون توجه به مطلوبیت مدرسه و شکل زمین ، ویژگی سایت و اقلیم ، نیازهای کودکان ،  استانداردهای فنی ، ملاحظات محیطی هویت معماری و..... بصورت تیپ ساخته می شود . و فضایی که در درون این مدارس پدید می آید فاقد هر گونه نقش سازنده و حمایت کننده در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان بوده و فضایی کسل کننده و ملال آوربی هیچ تناسبی با روحیات سراسر شور و تحرک کودکان است که باعث می شود ذهن کنجکاو و روح پوینده کودک سرکوب گردد و این امر در نهایت پتانسیل ابتکار و خلاقیت را از جامعه خواهد گرفت . بنابراین  دستیابی به اصول طراحی مدارس دبستانی برای کودکان که بر سه پایه شناخت نیازهای جسمی – روانی کودکان ، شناخت نظام آموزشی در جهت هماهنگی فضای فیزیکی با اهداف ، برنامه ریزی و روشهای آموزشی و شناخت عوامل محیطی موثر بر کالبد مدرسه استوار است که امری بسیار مهم و ضروری برای طراحی می باشد. با این وجود عدم ارتباط بین پژوهش ، آموزش و عمل را می توانی از نقایص مهم جامعه علمی و اجرایی فعلی ایران دانست . پیچیدگی و چند بعدی بودن مسئله آموزش و پرورش و ساخت مراکز آموزشی که از ابعاد مختلفی چون روانشناسی کودک و نوجوان ، روانشناسی محیط ، جامعه شنا سی ، مسائل اعتقادی و فرهنگی ، فلسفه معماری ، ابعاد کالبدی و فضایی ، کیفیت های بصری و ادراکی و ابعاد زیبا شناسی و جنبه های محیطی و اقلیمی و مسائل تکنولوژی و غیره برخوردار است . مستلزم همکاری متخصصین مختلف در یک نظام سیستمی و مرتبط خواهد بود ساخت معماری با هویت و کیفیت مطلوب مستلزم پیوند نزدیک و ارتباط دائمی و مستقیم بین چهار عامل تحقیقات و تدوین اصول و ضوابط آموزش طراحان ، طراحی و اجرا می باشد که می بایست بطور دائم تداوم یافته که به تکامل مطلوب برسد .

این گزارش که با مطالعات ، برداشتهای میدانی و کتابخانه ای فراوان صورت گرفته به منظور طراحی یک دبستان دخترانه 15کلاسه دریافت قدیم کاشان با توجه به ویژگی های بافت و سیستم آموزشی مدرن و متناسب با روانشناسی رشد کودکان و ضوابط مدارس ابتدایی انجام گردیده است .در همین راستا و به جهت دستیابی به  نظم فکری و قانونمندی کلی در طی مسیر در فصل اول به جستجو برای دستیابی به برنامه کالبدی پرداخته شده و در فصل دوم برنامه کالبدی تدوین شده است و در فصل سوم طراحی با توجه به برنامه کالبدی بدست آمده ، انجام شده است .

در فصل اول سعی شده با گفتگو با مدیران و مسئولان ، بررسی نمونه های داخلی و خارجی و نمونه های در حال اجرا و مطالعه کتب ، مجلات ، مقالات و تحقیقات انجام شده در این زمینه و همچنین آشنایی با بستر طرح ، شناخت کلی و آشنایی با موضوع در جهت دستیابی به برنامه کالبدی انجام گیرد و در فصل دوم به کلیات و امهات طرح برنامه فضایی ، بستر طرح و فن ساختمان که برنامه کالبدی را تشکیل می دهند اشاره شده است و در فصل سوم به توضیح گامهای رسیدن به طرح شامل آلترناتیوها ،انتخاب گزینه مطلوب ،تجزیه وتحلیل طرح بدست آمده از جهت ،خصوصیات کلی طرح ،تفاوت با برنامه ، هماهنگی با محیط اطراف ، مصالح ،تائسیسات ،تدابیر اقلیمی اختصاص دارد .

هدفم از این گزارش آشنایی با فرآیند طراحی معماری بوده است و انتخاب موضوع مدرسه تنها یک برنامه است و حتی طراحی از طرح بر این مهمتر بوده است گزارش حاضر حاوی فعالیتهایی است که برای دستیابی به طرح معماری ارائه شده است. دقت در مصادیق و گستره فعالیت ها و فضاها ، جمع آوری آراء و نظریات مدیران با مشخص شدن برنامه مدرسه در قالب کالبدی و همچنین محل استقرار آن و سپس ارائه ایده های اولیه در قالب صورتهای کلی ساختمان و کلیات تقسیم بندی درونی برای دستیابی به طرح معماری ارائه شد و در جلسات منظمی توسط استاد راهنما به نقد و بررسی این صورتها در قالب آداب و روش و مراحل طراحی و توجه به برنامه های طرح  ،عرصه ها، فضاها ، ارتباطات ، کیفیات و کمیت آنها پرداخته شد ، نتایج حاصل از این جلسات صورت کلی ارائه شده را در مراتب مختلف آن اصلاح می نمود و وضوح بیشتری می بخشید .

امیدوارم گزارشی که پیش رودارید و نتیجه ماهها تحقیق و برداشت از منابع گوناگون است ، مقبول واقع شود و گامی در جهت طراحی مدارس برپایه نیازهای کودکان و استانداردهای آموزشی جدید باشد .

در خاتمه لازم است از راهنمایی های دلسوزانه و زحمات بی دریغ اساتیدراهنما ،آقای مهندس نوایی و آقای مهندس رزمگاه و تمامی اساتیدی که در مراحل مختلف برنامه ریزی و طراحی مرا یاری نمودند تشکر و قدر دانی نمایم .

فهرست مطالب:

چکیده مطالب

مقدمه

 فصل اول : جستجو برای دستیابی به برنامه کالبدی

1) گفتگو با مدیران و مسئولان آموزش و پروش                                                  

2) از نمونه ها بیاموزیم

2-1- دبستان شهید بهشتی (بهارنو)

2-2- دبستان بهشت

2-3- دبستان رازی

2-4- مجموعه کتابچی

2-5- دبستان آسیه

2-6- راهنمایی محتشم

2-7- دبیرستان دخترانه هدف

2-8- مجموعه غیر انتفاعی مهدوی

2-9- مجموعه غیر انتفاعی راه رشد

2-10- مدرسه شیروشی ژاپن

2-11- دبستان توت فرنگی در کانادا

2-12- دبستان میشل زینر دروین

2-13-دبیرستان مارک ایندرسدورف آلمان

 2-14- نتایج حاصل از بررسی نمونه ها

3)آنچه از کتب و نشریات ادواری حاصل آمد

3-1-ضوابط طراحی ساختمان های آموزشی

3-2-آیین کار طراحی(موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران)

3-3-اصول ومبانی طراحی فضاهای آموزشی درمقطع دبستان

3-4-اصول و مبانی طراحی فضاهای آموزشی جلد ششم

3-5- سرشماری نفوس و مسکن 1375 شهرستان کاشان

3-6-انتخاب رنگ مناسب فضاهای آموزشی

3-7-ویژگی مدارس دخترانه

3-8-پهنه بندی اقلیمی ساختمانهای آموزشی

3-9-اصول و معیارهای طراحی فضاهای آموزشی و پرورشی

3-10-معماری سنتی کاشان

3-11- قوانین و دستورالعملهای احداث بناهای جدید در حریم بناهای تاریخی در بافت قدیمی

3-12-طراحی اقلیمی

3-13-مجلات مدرسه نو (سازمان نوسازی و تجهیزات مدارس)

3-14-الگوسازی مدارس دوره ابتدایی و راهنمایی برای اقلیم گرم و مرطوب و اقلیم سرد

3-15-نقش فضاهای آموزشی در یادگیری دانش آموزان

3-16-تاریخ تحولات مدارس ایران

3-17-تهیه بروشور رنگ مناسب فضای آموزشی در دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان

 3-18-اصول و مبانی طراحی فضاهای آموزشی

4) تاملی در بستر طرح  

4-1- زمین

4-2- محله

4-3- منطقه

فصل دوم: برنامه کالبدی

1) کلیات :

1-1- برنامه راهبری ، موضوعی ، عملکردی

1-2- بودجه کلی در اختیار

1-3- شعار هاواهداف از جهت عملکردی و معنوی

2) برنامه فضایی

2-1- عرصه های تشکیل دهنده مدرسه، نوع ارتباط عرصه ها با یک دیگر،سطح زیربنای هرعرصه، تذکرات درباره کیفیت عرصه ها

2-2- فضاهای تشکیل دهنده هرعرصه، نوع ارتباط فضاها با یکدیگر   ،سطح زیر بنای هر فضا ، تذکرات درباره کیفیت فضا ها

2-3- بخش های تشکیل دهنده فضای باز ، نوع ارتباط بخش ها ، سطح هم بخش و تذکرات درباره کیفیت هر بخش

2-4- نوع ارتباط بین فضای باز و بسته

3) طرح و بستر طرح

3-1- تاثیر زمین بر طرح(فضای باز و بسته)     

3-2- تاثیر همسایگان ( ساختمانها و معابر ) بر طرح

3-3- تاثیر خصوصیات منطقه بر طرح(شرایط آب و هوایی-زلزله)

4) فن ساختمان

4-1- سازه

4-2- مصالح

4-3- تاسیسات مکانیکی و الکتریکی

فصل سوم : طرح و طراحی

1)مقدمه (کلیات طرح )

2)نقشه ها و تصاویر خارجی و داخلی

3)گام های رسیدن به طرح

3-1-گزینه ها(آلترناتیوها )

3-2انتخاب گزینه مطلوب

3-3تجزیه و تحلیل طرح به دست آمده

4)خصوصیات کلی طرح

4-1- تفاوت با برنامه

4-2-هماهنگی با محیط اطراف

 4-3- مصالح به کار رفته

 4-4-تاسیسات مکانیکی

 4-5-تدابیر اقلیمی

فهرست منابع

پیوست

منابع ومأخذ:

ضوابط طراحی ساختمان های آموزشی (برنامه ریزی معماری همسان مدارس ابتدایی و راهنمایی) نشریه 232 – سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.

 آئین کار اصولی طراحی (موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی) (4571، 5020، 3546، 4073، 4072، 2086، 1848، 821، 5022، 5022، 5024، 5016، 5018، 7331)

 پایان نامه کارشناسی ارشد معماری (اصول و مبانی طراحی آموزشی در مقطع دبستان) – مونوگرافی دانشگاه شهید بهشتی.

 ویژگی‌های مدارس دخترانه (سازمان نوسازی مدارس) –تحقیقات موجود در آرشیو سازمان نوسازی ، توسعه و تجهیز مدارس کشور.

 پهنه بندی اقلیمی ساختمانهای آموزشی (مرتضی کسمایی) – انتشارات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور سال 1373.

 اصول و معیارهای طراحی فضاهای آموزشی پرورشی – (بهرام قاضی زاده) – انتشارات سازمان نوسازی ، توسعه و تجهیز مدارس کشور – سال 1372.

 مجلات مدرسه نو (شماره 1 و 3 و 4 و 5 و 6 و 8 و 10 و 14 و 17 و 18.)

 الگوسازی مدارس دوره ابتدایی و راهنمایی اقلیم گرم و مرطوب و اقلیم سرد.مطالعات نظری وپیشنهادات – دفترفنی دانشگاه شهید بهشتی وسازمان نوسازی وتوسعه و تجهیز مدارس کشور

 اصول و مبنای طراحی فضای آموزشی 

جلد اول:تعیین اصول ساخت وتبیین ارزشهای پایدار در معماری سنتی

جلد دوم:شناخت وضعیت آموزشی و طراحی ابزارهای شناختی

جلد سوم:اصول ومبانی مکانیابی وتعیین اندازه فضای آموزشی

جلد چهارم:دلایل وضع موجود ومعیار مکانیابی مدارس

جلد پنجم:سازمان فضایی تعیین اصول ساخت و معرفی وتحلیل نمونه مدارس

جلد ششم:اصول و ضوابط طراحی مدارس

معماری برای کودکان-واتر کرونر-ترجمه احمد خوشنویس و المیرا میر رحیمی- انتشارات سایه گستر

 نقش فضاهای آموزشی در یادگیری دانش آموزان (سازمان نوسازی مدارس)

 تاریخی تحولا ت مدارس ایران عقدنامه – شفیع ‎آذر – انتشارات سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور سال 1376.

 تهیه بروشور رنگ مناسب فضاهای آموزشی دوره ابتدایی ، راهنمایی، متوسطه – تحقیق سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور

 معماری سنتی کاشان.

 مصوبات قوانین و دستورالعملهای احداث بناهای جدید در حریم بناهای تاریخی سازمان میراث فرهنگی.

 طراحی اقلیمی (اصول نظری و اجرایی کاربرد انرژی در ساختمان) – داتلدواتسون و کنت لب – ترجمه وحید قبادیان و محمد فیض مهدی – انتشارات دانشگاه تهران.

 مجله‌های شماره 17 (فصلنامه معماری ایران) دوره پنجم، شماره 17 – تابستان 1383.

 پیام مدرسه (مهدی نویداهم) – انتشارات مدرسه سال 1376.

 تاثیر طراحی معماری مدرسه بر روی اضطرابهای معلم و دانش آموزان (علی صفری) – دانشگاه شهید بهشتی بهار 78.

 مدیریت کارآمد در کلاس درس راهنمای معلمان و مدرسان (کولین بی اسمیت و رابرت لاسلت) ترجمه دکتر زهرا صباغیان – دانشگاه شهید بهشتی 1380.

 فضاهای آموزشی از دیدگاه روانشناسی محیط – شهرناز مرتضوی – انتشارات سازمان نوسازی وتوسعه و تجهیز مدارس کشور سال 1372.

 سازمان آموزشی (روشها و عنوان تدریس) (حسین شعبانی) – انتشارات سمت 1376.

 آموزش و پرورش در کودکستان – (آیلین آلن و بتی هارت) – ترجمه محمد حسین نظری نژاد – انتشارات آستان قدس رضوی سال 1372.

 مراحل رشد و تحول انسان – (محمد رضا شرقی) – انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال 1368.

 روانشناسی کودک – ژان پیاژه – ترجمه دکتر زینت توفیق – انتشارات نبی – سال 1373.

 روش تربیت معلم پیش دبستانی – (مارگرات زدلی) – ترجمه ن – پارسا – انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سال 1373.

 روانشناسی رشد – (حسن احدی) – انتشارات بنیاد 1376.

 بازیهای آموزشی (مصطفی مقدم) انتشارات مدرسه 1366.

 زیبا شناختی در معماری – (یورگ گوتر) – ترجمه دکتر جهانشاه پاکزاد – انتشارات شهید بهشتی – سال 1375.

 ساختمانهای آموزشی در ژاپن – (امیر کاظمی) – انتشارات سازمان نوسازی ، توسعه و تجهیز مدارس کشور سال 1372.

 تجزیه و تحلیل و نقد شاهکارهای معماری – (راجراچ کلارک ) – ترجمه آقایی و محمود مدنی – انتشارات محیا – سال 1375.

 آرشیو نقشه های میراث فرهنگی کاشان.

 اداره آمار (سرشماری نفوذ و مسکن 1375).

 انتخاب رنگ مناسب فضاهای آموزشی – (شهرناز مرتضی ) – تحقیق سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور

گزیده طرحهای مناسب مدرسه از سراسر جهان – علی جزایری – انتشارات سازمان نوسازی و تجهیز و توسعه مدارس کشور 1373.

 مقررات ملی ساختمان مبحث‌ 16 (تاسیسات بهداشتی) .

 ارزشهای پایدار در معماری ایران – (دکتر علی اکبر صابری و مهندس تقی رادمهر) – سازمان میراث فرهنگی.

 آشنایی با معماری اسلامی ایران – تالیف استاد محمد کریم پیرنیا – تدوین غلامحسین معماریان – دانشگاه علوم و صنعت ایران 

 باز زنده سازی بناها و شهرهای تاریخی – دکتر محمد منصور فلامکی – انتشارات دانشگاه تهران.

 معماری زمینه گرا (سازگاری ساختمانهای جدید باقدیم – برنت سی برولین – ترجمه راضیه رضا زاده) – نشر خاک.

بهداشت مدارس–تالیف مهندس پریوش حلم سرشت و مهندس اسماعیل دل پیشه–انتشارات چهر

 نمونه ها از سایتها، کتابها و مجلات مختلف.

-آرشیو نوسازی مدارس تهران.

-آرشیو نوسازی مدارس ایران و آلبوم نمونه‌ها و تیپ‌های مدارس در حال اجرا -

 Datail, Seholbozu (school buildings), March 2003.

 Hans scharoun, peter Bundell Jone – PHAIDON, 2000, ISBN: 0714836281.

 The Architectural Review No – 1284, Feoruary 2004.

 EDUCATIONAI Facilities – NA .

 EDUCATIONAL and Culture.

 TIME SAVER STANDARDS FOR BULDING TYPES – JOSEPH DE CHIARA & JOHN CALLENDER – 3rd Edition.

1. BAOHAUS.

 Education center – NA.

 Educational environments – NK.